تفاوت بیت کوین و پول تو جیبمون چیه؟

در روزگاری که تکنولوژی به تمام ابعاد زندگی شخصی ما نفوذ کرده، حتی پول هم از تاثیرات تکنولوژی در امان نمانده است. بیت کوین از جمله جدیدترین روش‌های پرداخت و نوعی از پول دیجیتال است، چیزی که باعث شده سوالاتی نظیر تفاوت بیت کوین و پول و اینکه آیا بیت کوین جای پول نقد را می‌گیرد یا نه مطرح شود.

برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، بهتر است اول نگاهی به تاریخچه پول و کاربرد آن بیندازیم، سپس ببینیم که پول دیجیتال مثل بیت کوین از کجا آمده و چه مزایا و معایبی در قیاس با پول نقدی دارد. با ما همراه باشید تا دقیقا متوجه شوید که چه فرقی بین محتویات کیف پول واقعی و دیجیتال شماست.

پول از کجا آمده است؟

پول در واقع یک ابزار برای تجارت است. قبل از این که سر و کله پول پیدا شود، مردم از سیستم مبادله کالا با کالا استفاده می‌کردند تا به کالای مدنظر خود دسترسی پیدا کنند. البته که خدمات هم می‌توانست یک طرف چنین مبادله‌ای باشد.

سیستم مبادله کالا با کالا علی رغم تمامی جذابیت‌هایش، محدودیت‌هایی هم به همراه داشت. مثلا، اگر طرف مقابل کالای شما را نخواست چه اتفاقی می‌افتد؟ به همین خاطر بود که نیاز به یک واحد همیشگی برای تجارت حس شد و سر و کله پول به شکل‌های مختلف پیدا شد. در ادامه به بررسی سیر تکامل پول خواهیم پرداخت.

سیر تکامل پول

پول چرخه قابل توجهی را طی کرده تا به شکلی که امروزه آن را می‌شناسیم درآمده است. سیر تکامل پول، داستانی طولانی و جذاب از تحول ابزارهای مبادله در طول تاریخ بشر است. این روند به‌صورت کلی در چند مرحله اصلی قابل بررسی است:

کالای اساسی: اولین شکل از پول، کالاهای اساسی مانند طلا، نقره یا حتی نمک بود. افراد از این کالاها به عنوان پول برای تجارت استفاده می‌کردند، چرا که ارزش این مواد بسیار بالا بود.

سکه‌سازی: دولت‌ها پس از مدتی شروع به ضرب سکه کردند تا از سکه‌ها برای تجارت استفاده شود. ضرب سکه باعث استانداردسازی و ساده‌سازی تجارت شد. سکه‌ها از جنس‌های مختلفی بودند، مثل سکه طلا یا نقره.

اسکناس کاغذی: این نوع از پول که حتی در دنیای مدرن هم هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیش از هزار سال پیش در چین اختراع شد. محبوبیت اسکناس کاغذی از قدیم‌الایام هم زیاد بود و حالا هم این محبوبیت تا حدی قابل مشاهده است.

پول فیات: یکی از انواع پول که امروزه هم از آن استفاده می‌کنیم، پول فیات نام دارد. پول فیات دارای ارزش ذاتی نیست و پشتوانه آن دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هستند. انواع دلار و یورو و دیگر ارزها که استفاده می‌کنیم، پول فیات هستند. این نوع از پول روزانه چاپ می‌شود و به خاطر اعتماد و استفاده مردم، رایج هستند.

سیر تکامل پول نشان‌دهنده نیاز همیشگی بشر به ابزارهای مبادله‌ای امن‌تر، کارآمدتر و قابل‌اعتمادتر است. از مبادله پایاپای تا رمزارزها، هر مرحله تلاش برای رفع مشکلات مرحله قبلی بوده است.

بیت کوین، جایگزین دیجیتال پول

در سال ۲۰۰۹، بعد از این که رکود اقتصادی اعتماد مردم به بانک‌ها را به پایین‌ترین حد خود رساند، یک توسعه‌دهنده ناشناس ملقب به ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را عرضه کرد. بیت کوین اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز بود، که قرار شده بود به دور از سایه دولت‌ها، بانک‌ها یا واسطه‌ها کار خود را پیش ببرد.

بیت کوین روی تکنولوژی بلاکچین ساخته شده بود، که تمام تراکنش‌ها را به شکلی شفاف و مشخص ثبت می‌کرد. بر خلاف پول سنتی، بیت کوین مقدار ثابتی هم داشت، فقط قرار بود ۲۱ میلیون بیت کوین در دسترس قرار بگیرد. این محدود بودن عرضه بیت کوین قرار بود تا کاری کند که این ارز دیجیتال هم مثل طلا عمل کند. به همین خاطر است که به بیت کوین، لقب طلای دیجیتال هم داده‌اند.

تفاوت‌ های اصلی بیت کوین و پول روزمره

بیایید با این جدول نگاه دقیقی به تفاوت‌های پول فیات (روزمره) و بیت کوین داشته باشیم:

نقاط قوت و ضعف پول روزمره

پول روزمره نقاط قوت مشخصی دارد که در تفاوت بیت کوین و پول بسیار به چشم می‌آیند. یکی از این مزایا، مورد قبول بودن آن در سراسر دنیاست. از قهوه‌فروشی‌ها گرفته تا فرودگاه‌های بین‌المللی، همگی پول روزمره را قبول دارند و می‌توان با آن خرید و فروش را انجام داد.

از سمت دیگر، ثبات قیمت ارز فیات هم از جمله دیگر مزایای آن به شمار می‌آید. پول‌هایی که در کشورهای توسعه‌یافته مورد استفاده قرار می‌گیرند، عموما باثبات هستند و این به اقتصاد هم کمک زیادی می‌کند. پشتیبانی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی از ارز فیات هم یعنی در مواقع ضروری، آن‌ها می‌توانند مداخله کنند و به این ترتیب، شاید اوضاع کمی به حالت عادی برگردد.

در مجموع، باید به توسعه‌یافته بودن زیرساخت‌های استفاده از پول فیات مثل دستگاه‌های خودپرداز یا کارت‌خوان‌ها و سیستم‌های پرداخت آنلاین اشاره کرد که بسیار هم بهینه‌اند.

از سمت دیگر، نمی‌توان نقاط ضعف ارز فیات را نادیده گرفت. یکی از این نقاط ضعف تاثیر تورم بر آن است. دولت می‌تواند با چاپ پول بیشتر، باعث بالا رفتن تورم و از بین رفتن ارزش دارایی‌های شما شود. از سمت دیگر، حریم خصوصی درباره این نوع از پول معنی ندارد و دولت در کنار بانک‌ها و برخی موسسات دیگر می‌توانند تراکنش‌ها را رصد کنند. این کنترل متمرکز و یکپارچه بر پول نیز می‌تواند گاهی به ضرر شخصی که پول دارد تمام شود و مثلا دارایی‌های او قفل شود یا مواردی از این دست.

نقاط قوت و ضعف بیت کوین

نقاط قوت و ضعف بیت‌کوین گاهی بسیار متضاد با پول واقعی هستند و شاید بخشی از تفاوت بیت کوین و پول در همین مسئله باشد. بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است و تحت کنترل هیچ دولتی نیست و هیچکس نمی‌تواند آن را مثلا از کار بیندازد. این ارز دیجیتال، نادر است و فقط ۲۱ میلیون عدد از آن در دنیا وجود دارد، پس در برابر تورم هم مقاوم است.

ارز BTC به دلیل دیجیتال بودن در تمام دنیا در دسترس قرار دارد و نیاز به حضور فیزیکی در هیچ نقطه‌ای از دنیا برای استفاده از آن نیست. در نهایت، باید به شفافیت و امنیت این ارز دیجیتال در مقایسه با پول اشاره کرد. با این حال، بیت کوین هم معایبی دارد. نوسان قیمت بسیار بالای بیت کوین باعث می‌شود تا حتی قیمت این ارز نسبت به اخبار هم واکنش نشان دهد.

بیت کوین اگرچه این روزها محبوب است، ولی هنوز مورد قبول همه جا نیست. از طرف دیگر، بیت کوین بر اساس تکنولوژی خلق شده و به همین خاطر، موانع فنی بر سر راه یادگیری کار با آن‌ برای برخی افراد وجود دارد. از موانعی که ممکن است رگولاتوری برای بیت کوین به وجود بیاورد نیز نباید غافل شد.

تفاوت بیت کوین و پول در کاربردهای روزمره و مسائل دیگر

نباید از تفاوت بیت کوین و پول در کاربردهایی که در طول روز با آن‌ها سر و کار داریم غافل شد. بیت کوین در حال حاضر علی‌رغم قابلیت‌های جابجایی پول و پرداخت هزینه، بیشتر به چشم نوعی سرمایه‌ (مثل طلا) شناخته شده است. افراد سرمایه خود را به بیت کوین می‌آورند تا از مسائلی نظیر به سرقت رفتن یا تورم در امان بمانند.

از سوی دیگر، پول فیات راه اصلی خرید و فروش در دنیای امروز به شمار می‌آید و تراکنش‌ها اغلب از این راه پیگیری می‌شوند. البته، نباید از یاد برد که در برخی کشورها که ارزش پول فیات با کاهش چشم‌گیری روبرو شده، مثل زیمباوه و ونزوئلا، بیت کوین در حال پیدا کردن راه خود به عنوان یک راه پرداخت است.

از لحاظ امنیتی، باید در نظر داشت که تراکنش‌های آنلاین با پول فیات از طریق واسطه‌هایی نظیر بانک انجام می‌شود. خوبی این مسئله این است که امکان بازگشت این تراکنش وجود دارد، ولی از سمت دیگر، شما ممکن است که مورد کلاهبرداری‌های بانکی یا نقض اطلاعات قرار بگیرید. با بیت کوین، شما ممکن است دارایی خود را با فراموش کردن کلیدهای خصوصی از دست بدهید، پس راه برگشتی از برخی لحاظ وجود ندارد. همچنین، خبری از بازگشت تراکنش هم نیست، پس باید بسیار مواظب هر تراکنش خود باشید.

در نهایت، نباید اثرات زیست‌محیطی را هم از یاد برد. بیت کوین به مصرف زیاد انرژی معروف است و به خاطر همین مسئله بارها مورد نقد واقع شده است. با این حال، از یاد نبریم که پول روزمره هم انرژی زیادی را از طریق دستگاه‌های خودپرداز و … مصرف می‌کند و حتی نیاز به کاغذ هم دارد که خود به نوعی محیط زیست را تخریب می‌کند.

به خاطر جامعیت پول روزمره، این اثرات کمتر به چشم می‌آید. ارزهای دیجیتال اما به دنبال این هستند که کمتر به محیط زیست لطمه بزنند و شروع به تغییرات مثبتی در این زمینه کرده‌اند.

جمع‌بندی

تفاوت بیت کوین و پول از جهات بسیاری قابل بررسی است. در حالی که بیت کوین از برخی جهات گوی سبقت را از پول می‌رباید، ولی نقاط ضعفی هم دارد که باعث می‌شود کماکان در مقایسه میان آن‌ها، حق را به پول داد.

شما تفاوت‌های بیت کوین و پول را چطور ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما این تفاوت‌ها در آینده چه تغییری می‌کنند؟