یکی از مسائل تاثیرگذار بر جریان بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین، بحث نرخ بهره است که ماجرای جالبی هم دارد. نرخ بهره اساسا به کشور ایالات متحده آمریکا و قوانین آن مربوط است. شاید از خود بپرسید پس تاثیر نرخ بهره آمریکا بر بیت کوین چگونه است؟ اصلا چرا چنین مسئله‌ای باید روی قیمت بیت کوین و بقیه ارزهای دیجیتال تاثیر بگذارد؟ برای پاسخ به این سوال، لازم است نگاهی به قوانین فدرال آمریکا بیندازیم و ببینیم که تاثیر نرخ بهره بر بیت کوین چگونه است و دارندگان ارزهای دیجیتال چطور باید خود را با این تغییرات وفق دهند. با ما همراه باشید.
نرخ بهره آمریکا چیست؟
نرخ بهره از آن عبارت‌ها است که معنای خیلی عجیب و غریب و غیر قابل حدسی ندارد. مثلا، فرض کنید که شما برای دریافت وام به یک بانک مراجعه کنید. در آن زمان زیاد عبارت نرخ بهره را می‌شنوید. بنابراین، خود نرخ بهره چندان معنای عجیب و جدیدی ندارد و اکثر افراد در زندگی خود حداقل چند باری این دو کلمه در کنار هم به گوششان خورده است. با این حال، وقتی به بحث نرخ بهره آمریکا و تاثیر نرخ بهره آمریکا بر بیت کوین و ارزهای دیجیتال می‌رسیم، باید نگاهی به این کشور و قوانین آن داشته باشیم.
در هر کشوری از جمله آمریکا، نرخ بهره یعنی هزینه قرض کردن پول یا به عبارتی هزینه وامی که یک شخص یا یک موسسه از بانک دریافت می‌کند. این نرخ بهره عموما توسط بانک‌های مرکزی تعیین می‌شود. در آمریکا نیز فدرال رزرو یا همان بانک مرکزی آمریکا با تغییر نرخ بهره به صورت مستقیم روی فعالیت بانک‌های مختلف و نرخ بهره‌ای که آنان از مشتریان روی وام‌ها طلب می‌کنند یا سودی که به سپرده‌ها تعلق می‌گیرد تاثیر می‌گذارد. پس، می‌توان گفت که نرخ بهره در هر کشوری می‌تواند تاثیر بسیار زیادی روی اقتصاد آن کشور داشته باشد و آمریکا هم از این قاعده مستثنی نیست.
بانک‌های مرکزی معمولا به دو صورت نرخ بهره را تغییر می‌دهند. معمولا در دوران رکود اقتصادی و با هدف افزایش فعالیت‌های اقتصادی، نرخ بهره را پایین می‌آورند تا فعالیت‌های اقتصادی رونق پیدا کند و مردم و موسسات بتوانند با هزینه کمتری وام بگیرند، یا این که با افزایش نرخ بهره سعی در جلوگیری از تورم دارند تا مقدار پول در بازار و به تبع آن هزینه کردن آن پول در چرخه اقتصادی را کاهش دهند. بانک مرکزی آمریکا هم یکی از همین بانک‌های مرکزی است که این تغییرات را ایجاد می‌کند ولی چون اقتصاد آمریکا یک اقتصاد بزرگ و مهم است، تغییر نرخ بهره در آن می‌تواند در اقتصاد جهانی هم تغییراتی ایجاد کند.
تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی
همان طور که گفته شد، نرخ بهره می‌تواند تاثیر بزرگی بر اقتصاد هر کشوری داشته باشد. با این حال، این تاثیر به شکل محسوس بر چرخه اقتصادی سنتی کشورها اعمال می‌شود و شاید با خود بپرسید که ارزهای دیجیتال جزوی از سیستم سنتی مالی نیستند، پس تاثیر نرخ بهره بر بیت کوین و ارزهای دیجیتال چگونه است؟ در پاسخ باید گفت نرخ بهره می‌تواند روی مسائلی نظیر قدرت ریسک پذیری خریداران ارزهای دیجیتال و بحث هیجانات خرید و فروش تاثیرگذار باشد که به تفصیل روی تاثیر کاهش نرخ بهره بر بیت کوین و تاثیر افزایش نرخ بهره بر بیت کوین در ادامه توضیح خواهیم داد.
تاثیر کاهش نرخ بهره بر ارز دیجیتال
گفتیم که کاهش نرخ بهره زمانی رخ می‌دهد که بانک مرکزی قصد دارد تا شوکی به اقتصاد وارد کند و در واقع چرخ اقتصاد را دوباره به حرکت بیندازد. نرخ بهره معمولا زمانی رخ می‌دهد که اقتصاد نشانه‌هایی مبنی بر ضعیف شدن را از خود نشان داده است و کاهش نرخ بهره می‌تواند ورق را برگرداند. بنابراین، در این حالت مردم و بنگاه‌ها تمایل بیشتری به قرض کردن پول (همان وام گرفتن) نشان می‌دهند چرا که نرخ بهره برای بازپرداخت آن پایین‌تر است.
جالب است بدانید که تاثیر کاهش نرخ بهره بر ارز دیجیتال مثبت است! این یعنی وقتی که نرخ بهره کاهش پیدا می‌کند، خریداران علاقه بیشتری به سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال از خود نشان می‌دهند. معمولا در دوران کاهش نرخ بهره، تمایل افراد به سرمایه گذاری سنتی مثل سرمایه گذاری در بانک و … کاهش پیدا می‌کند چرا که اساسا با کاهش نرخ بهره، سود کمتری هم به سرمایه گذاران می‌رسد. در این شرایط افراد به سمت بیت کوین و ارز دیجیتال می‌آیند که مثل یک بهشت در این دوران عمل می‌کند و حتی می‌تواند اثرات تورم را نیز در خود پدیدار نکند. پس تاثیر کاهش نرخ بهره بر ارز دیجیتال به صورت کلی مثبت ارزیابی می‌شود.
تاثیر افزایش نرخ بهره بر ارز دیجیتال
حالا که در مورد تاثیر کاهش نرخ بهره بر ارز دیجیتال صحبت کردیم، وقت آن شده تا تاثیر افزایش نرخ بهره بر ارز دیجیتال را زیر ذره بین ببریم. افزایش نرخ بهره کمی نقدینگی را کاهش می‌دهد که این یعنی سرمایه گذاری در چیزهایی مثل ارز دیجیتال جذابیت کمتری برای سرمایه گذاران خواهد داشت. در واقع تاثیر افزایش نرخ بهره بر ارز دیجیتال منفی است. وقتی که نقدینگی پایین می‌آید، بیت کوین و ارزهای دیجیتال چون سرمایه‌های ریسکی محسوب می‌شوند، جزو اولین چیزهایی هستند که سرمایه گذاران به فکر فروش آن‌ها می‌افتند.
البته، نباید از یاد برد که به صورت کلی برآورد بر این است که اقتصاد رو به رشد باشد و به سمت جلو حرکت کند، پس وقتی دوباره وارد زمانی شویم که اقتصاد حال و روز خوبی دارد، مردم هم بیشتر به سمت بیت کوین و بقیه سرمایه‌های ریسکی خواهند آمد.
تاریخچه تاثیر نرخ بهره بر بیت کوین
به صورت تاریخی هم افزایش و کاهش نرخ بهره تاثیرات خاص خود را بر وضعیت بازار رمز ارزها و به خصوص بیت کوین داشته است. مثلا، بعد از بحران مالی در سال ۲۰۰۸ بانک‌ها به دنبال ارائه وام‌هایی با نرخ بهره بسیار پایین بودند و همین مسئله که همزمان با عرضه بیت کوین و به صورت کلی در دوران ابتدایی ارزهای دیجیتال بود، باعث شد افراد به سرمایه گذاری در این بازار علاقه‌مند شوند.
از سمت دیگر، برای مقابله با بحث تورم، بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۷ افزایش داد که این مسئله موجب شد تا تغییرات بسیار قابل توجهی در بازار رمز ارزها به وجود بیاید. مثلا، تاثیر نرخ بهره بر بیت کوین در این زمان به بالاترین حد خود رسید، به طوری که قیمت بیت کوین از ۲۰ هزار دلار در سال ۲۰۱۷ به چیزی نزدیک به ۳۲۰۰ دلار در دسامبر ۲۰۱۸ رسید؛ سقوطی بی‌سابقه که باعث شد تا بیت کوین ارزان‌ترین روزهای خود را سپری کند.
با این حال، به واسطه همه گیری کرونا در سال ۲۰۱۹ و تبعات فاجعه بار مالی آن، بانک‌های مرکزی به دنبال اصلاح نرخ بهره و نزدیک کردن آن به ۰ برای مقابله با رخدادهای اقتصادی وابسته به کرونا شدند. این مسئله تاثیر بسیار خوبی روی بازار رمز ارزها گذاشت و ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین روندی صعودی را در پیش گرفتند. ترکیب شدن نرخ بهره نزولی، افزایش نقدینگی و عدم اطمینان در مورد آینده اقتصادی، باعث شد تا در سال ۲۰۲۱ شاهد افزایش کلی بازار ارزهای دیجیتال باشیم و بیت کوین هم مرز ۶۰ هزار دلار را رد کرد که در آن زمان بالاترین ارزش بیت کوین به شمار می‌آمد.
جمع‌بندی
بررسی تاثیر نرخ بهره بر بیت کوین و ارزهای دیجیتال کار راحتی نیست. اگرچه ارزهای دیجیتال جزوی از بازار سنتی اقتصادی به شمار نمی‌آیند، اما کماکان از فاکتورهای مختلفی نظیر همین نرخ بهره تاثیر می‌گیرند. ایجاد تغییر در نرخ بهره به صورت مستقیم می‌تواند بر فاکتورهایی چون نقدینگی، تورم و ریسک پذیری اثر بگذارد و این فاکتورها از جمله مواردی هستند که سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال به آن دقت می‌کنند. به صورت کلی می‌توان گفت که تاثیر کاهش نرخ بهره بر ارزهای دیجیتال مثبت است و شاهد بهبود بازار آن هستیم، اما تاثیر افزایش نرخ بهره بر ارزهای دیجیتال منفی به شمار می‌آید. با این حال، همان طور که در متن گفتیم ممکن است فاکتورهای دیگر نیز در این مسئله دخیل شوند و به همین خاطر، نمی‌توان این نکات را همیشگی قلمداد کرد.
