فهرست مطالب
Toggleاگر در دنیای رمزارزها فعال باشید، به احتمال زیاد با واژه ایردراپ (Airdrop) آشنا هستید. برخی از پروژههای بلاکچین برای تبلیغ پروژه، جذب کاربران جدید یا قدردانی از کاربران قدیمی، بخشی از توکنهای خود را به صورت رایگان بین کاربران پخش میکند.
حالا همین توزیع رایگان توکن، باعث شده تا پدیدهای جدید به اسم ایردراپ هانتینگ (Airdrop Hunting) به وجود بیاید؛ در این روش، افراد شروع به پیدا کردن پروژههایی میکنند که احتمال دارد در آینده، ایردراپ داشته باشند؛ سپس با انجام تراکنش، ایجاد چندین کیف پول و استفاده از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز، سعی میکنند خود را در لیست دریافتکنندگان ایردراپ قرار دهند.
علت اینکه افراد زیادی به این کار روی میآورند، موفقیت برخی از شکارچیان است که توانستهاند سودهای فوقالعادهای را به دست بیاورند. برای مثال، یک کاربر با آدرس 0xe1e2 توانست از طریق 866 کیف پول مختلف، حدود 1.4 میلیون توکن ARB (معادل 1.92 میلیون دلار) جمعآوری کند. در این نوشته قصد داریم بررسی کنیم که ایردراپ هانتینگ چیست و شما را با مراحل عملی، ریسکها و نکات مهم آن، به طور کامل آشنا کنیم.
ایردراپ هانتینگ چیست و شکارچی ایردراپ چه تفاوتی با کاربر عادی دارد؟
ایردراپها معمولا بخشی از برنامه بازاریابی پروژهها برای پاداشدهی به کاربران هستند. یک کاربر عادی، پس از اطلاع از ایردراپ در پلتفرمها یا کانالهای رسمی، کیف پول خود را متصل میکند و با طی کردن یک سری مراحل، توکن رایگان را به دست میآورد.
اما ایردراپ هانترها این روند را به صورت فعال انجام میدهند؛ به این صورت که، آنها ابتدا پروژههای بدون توکنِ آینده (Tokenless) را شناسایی و سپس با ایجاد کیف پولهای متعدد (دهها یا صدها) و انجام تراکنشهای مکرر، سعی دارند در Snapshotهای احتمالی حضور داشته باشند. در واقع، شکارچیها به جای انتظار برای ایردراپ آینده، خود را برای آن آماده و ساعات زیادی را برای تحقیق، تعامل با پروتکلها و حتی اتوماسیون کارها صرف میکنند.
خاستگاه و تاریخچه Airdrop Hunting
توزیع ایردراپ در دنیای کریپتو سابقه طولانی دارد و اولین ایردراپ شناختهشده به سال 2014 برمیگردد. در این سال، پروژه Auroracoin توکنهای خود را میان کاربران ایسلندی توزیع کرد. در سالهای بعد، پروژههای بزرگتری ایردراپ برگزار کردند که از جمله آنها میتوان به Stellar (2016) اشاره کرد که میلیاردها توکن XLM را به دارندگان بیتکوین هدیه داد.
اما نقطه عطف در تاریخ ایردراپ، مربوط به آگوست سال 2020 است که صرافی غیرمتمرکز Uniswap، توکن حاکمیتی خود یعنی UNI را معرفی کرد و به بیش از 250 هزار کیف پول فعال، 400 عدد UNI هدیه داد. این ایردراپ بازگشتی (Retroactive) نشان داد که ایردراپهای حکومتی میتوانند ارزش زیادی ایجاد کنند.
پس از ایردراپ یونیسواپ، موج جدیدی از ایردراپها در سالهای 2021 و 2022 به راه افتاد که از جمله آنها میتوان به Ens، 1inch و dYdX اشاره کرد. در سال 2023 رکورد ایردراپها شکسته شد و پروژههایی مانند آربیتروم (Arbitrum)، آپتوس (Aptos)، بلر (Blur)، استارکنت (StarkNet) و لایرزیرو (LayerZero)، ایردراپهای بزرگی را برگزار کردند. برای مثال، پروتکل آربیتروم بیش از 1.162 میلیارد توکن ARB را در میان حدود 625 هزار کیف پول توزیع کرد.
همه این اعداد و ارقام نشان میدهد که ایردراپ هانتینگ در صورت اجرا میتواند سود خوبی را نصیب هانترها کند؛ اما باید بدانید که اگر پروژه کیفیت لازم را نداشته باشد، میزان مشارکت و نقدینگی سقوط خواهد کرد.
مراحل عملی یک ایردراپ هانتینگ
تا اینجا متوجه شدیم که ایردراپ هانتینگ چیست و چرا برخی افراد سراغ این کار میروند. در این بخش قصد داریم مراحل عملی شکار ایردراپ رایگان را بررسی کنیم تا با اطلاعات بیشتری قدم در این مسیر بگذارید.
1. شناسایی پروژههای بدون توکن
اولین قدم هانترها، شناسایی پروژه بدون توکن و تازه تاسیس است؛ چرا که احتمال زیادی دارد تا این پروژهها ایردراپ برگزار کنند. سایتهای مختلفی لیست پروژههای Tokenless را منتشر میکنند که از جمله آنها میتوان به سایت DefiLama اشاره کرد؛ در صفحه Tokenless protocols that may airdrop، صدها پروژه دیفای فهرست شده است که ممکن است ایردراپ توزیع کنند. علاوه بر سایتها، با بررسی اخبار و شبکههای اجتماعی علاقمندان به ارزهای دیجیتال، میتوانید از پروژههای جدید مطلع شوید.
پروژههایی که روی پلهای میان زنجیرهای (Bridge)، صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) یا تستنت (Testnet) کار میکنند، در فهرست ایردراپ هانترها قرار دارند. معمولا شکارچیها «لیست ابزار شناسایی ایردراپ» درست میکنند که ترکیبی از رسانههای تخصصی، صفحات اخبار، گروههای تلگرامی یا دیسکورد پروژهها است.
2. ایجاد و آمادهسازی کیفپولهای چندگانه
پس از انتخاب پروژه هدف، مرحله بعدی آمادهسازی و ساخت کیف پول چندگانه برای ایردراپ است. ساخت چندین کیف پول در ایردراپ هانتینگ کمک میکند تا هانترها بتوانند از چند حساب، جایزه بگیرند. البته باید بدانید که هشدار بزرگی به نام حمله سیبل (Sybil Attack) وجود دارد؛ به این صورت که اگر یک پروژه شک کند چندین کیف پول تحت کنترل یک نفر است، امکان دارد همه آنها را از لیست حذف کند.
یادآوری: حمله Sybil در ایردراپ، یک نوع فریب و تقلب است که در آن، یک نفر چندین کیف پول مختلف میسازد تا بتواند توکن بیشتری در ایردراپ دریافت کند.
3. اجرای تراکنشها و تعامل مستمر تا اسنپشات
حالا نوبت به انجام تراکنشها و فعالیتهایی میرسد که پروژه برای واجد شرایط شدن، تعیین کرده است. هر پروژه معیارهای خاص را تعیین میکند، برای مثال، ایردراپ ARB شرایطی مانند، پل زدن توکن به ARB، انجام حداقل دو ماه فعالیت کاربری در این شبکه، انجام تعداد مشخصی تراکنش روی قراردادها و جابهجایی حجم مشخصی از داراییها را تعیین کرده بود.
با توجه به این مساله، در ایردراپ هانتینگ، افراد باید تا زمان نزدیک شدن به اسنپشات یا عکس لحظهای (Snapshot)، با پروژه تعامل داشته باشند و معیار واجد شرایطی را کسب کنند. باید بدانید که بسیاری از این کارها نیاز به گس فی (کارمزد) دارند؛ بنابراین اگر هزینه گس ایردراپ را در نظر نگیرید، ممکن است سود زیادی از ایردراپ به دست نیاورید.
یادآوری: اسنپشات، لحظهای خاص از ایردراپ است که در آن وضعیت داراییها، تعاملات و فعالیتهای یک آدرس یا مجموعهای از آدرسها ثبت میشود. در صورتی که هانترها تا پیش از اسنپشات فعالیت نکنند، از ایردراپ محروم میشوند.
تکنیکهای متداول هانترها برای شکار ایردراپها
در ادامه توضیح ایردراپ هانتینگ چیست، چند تکنیک متداول که هانترهای ایردراپ استفاده میکنند را معرفی میکنیم. این تکنیکها کمک میکنند تا موفقیت بیشتری در به دست آوردن ایردراپ داشته باشند.
1. خوشهسازی آدرسها و پنهانسازی ردپا
یکی از بزرگترین چالشها در ایردراپ هانتینگ، جلوگیری از شناسایی آدرسهای کیف پول است. پروژهها ممکن است با آنالیز بلاکچین، آدرسهای مرتبط را شناسایی و آنها را از ایردراپ حذف کنند. برای جلوگیری از این شناسایی، هانترها سعی میکنند آدرسهای کیف پول را جدا از یکدیگر نگه دارند؛ به این صورت که از منابع مالی مختلف برای تامین موجودی هر کیف استفاده کنند. به عبارت دیگر، اگر یک کیف پول از ایردراپ پاداش بگیرد و آن را در کیف پول دیگر استیک کند، پروژه میتواند این ارتباط را شناسایی کند.
2. اتوماسیون تراکنش با اسکریپت و بات
با توجه به حجم زیاد تراکنشها و پیچیدگیهای ایردراپها، بسیاری از هانترها از اتوماسیون برای تسریع کارهای خود استفاده میکنند. این افراد به کمک اسکریپتها و رباتها میتوانند روی چندین کیف پول به طور همزمان، تراکنشهایی را انجام دهند.
نمونههای واقعی در ایردراپ هانتینگ؛ چهقدر سود داشتهاند؟
ایردراپ هانترها در هر پروژه میتوانند از چند صد تا چندین میلیون دلار به دست بیاورند که با توجه به پروژه و تجربه هانتر، متفاوت است. برخی از نمونههای واقعی که در سالهای اخیر توانستهاند سود خوبی از این کار به دست آورند عبارتند از:
- Arbitrum: در توزیع 1,162 میلیارد توکنی آربیتروم در سال 2023، بسیاری از کاربران توانستند چندین هزار دلار کسب کنند. برای مثال، Lookonchain دو آدرس را گزارش کرد که یکی از آنها، 1.4 میلیون ARB که معادل 2 میلیون دلار و دیگری 933375 ARB که معادل 1.38 میلیون دلار است را دریافت کردهاند.
- Aptos: این بلاکچین در اکتبر 2022 ایردراپی انجام داد و حدود 23.45 میلیون توکن APT را بین 124828 کیف پول تقسیم کرد. با توجه به قیمت حدودی 130 دلار (در زمان ایردراپ)، هر کیف پول حدود 188 توکن (24,440 دلار) دریافت کرد.
- Blur: بازار توکنهای غیرمثلی (NFT) Blur در اواخر سال 2024 ایردراپ 300 میلیون توکنی را انجام داد که در آن، فقط 38 هزار کیف پول، توکن دریافت کردند که مجموع آنها به 267 میلیون Blur رسید. سهم برخی کاربران بسیار بالا بود، به طوری که یک کیف پول خاص حدود 22 میلیون توکن، به ارزش حدود 11 میلیون دلار دریافت کرد.
ایردراپ هانترها گزارش سود از پروژههای دیگری مثل zkSync، ZK و Space ID را گزارش کردهاند. به طور کلی، هر چقدر زودتر وارد یک پروژه شوید و فعالیت بیشتری انجام دهید، احتمال کسب توکن بیشتر خواهد بود. بهتر است بدانید حتی برخی هانترها با فروش توکنهای دریافتی در صرافیهای مختلف، از تفاوت قیمتها (سود آربیتراژ) نیز سود میبرند.
ریسکها و هزینههای پنهان ایردراپ هانتینگ
درست است که مقادیر بالا چشمگیر است، اما باید بدانید که ایردراپ هانتینگ یک سری ریسکها و هزینههای پنهان دارد. برخی از این ریسکها و هزینهها عبارتند از:
- کارمزد تراکنشها (Gas Fee): بزرگترین هزینه شکارچیان، هزینه گس ایردراپ است؛ هر تراکنش روی اتریوم یا هر بلاکچین دیگر، نیاز به گس یا کارمزد دارد. اگر برای دریافت صدها دلار ایردراپ، مجبور باشید هزاران تراکنش با گس بالا انجام دهید، عملا ممکن است سودتان به خاطر هزینهها، به صفر برسد.
- حملات هکری و مشکلات پلتفرمها: از آنجایی که اکثر پروژههای هدف، تازه تاسیس هستند، امکان وجود باگ، هک یا مشکلات فنی در آنها بالا است. پروژههای پل بلاکچین (BlockChain Bridge) در سالهای اخیر، بارها مورد حمله قرار گرفتهاند؛ همچنین کلاهبرداران با کارهایی مثل اسکم و فیشینگ نیز میتوانند دارایی شما را به دست آورند.
- احتمال حذف توسط فیلتر ضدسیبل: پروژههای هوشمند همواره دارای استراتژی جلوگیری از سیبل هستند؛ این پروژهها با ایجاد یک سری مکانیسم، افرادی که داری چندین کیف پول هستند را شناسایی و آنها را در لیست سیاه (Blacklist) قرار میدهند. به همین دلیل، همیشه باید ریسک حمله سیبل را در نظر بگیرید و ممکن است همه هزینه و زمان صرفشده از بین برود.
- فرصتسوزی: همانطور که در تعریف ایردراپ هانتینگ چیست گفتیم، این کار نیاز به زمان و هزینه (کارمزد و سرمایه اولیه) دارد. در این مدت ممکن است فرصتهای سرمایهگذاری در پروژههای دیگر یا خرید ارزهای در حال رشد را از دست دهید؛ بنابراین همیشه باید نسبت ریسک / پاداش را در نظر داشته باشید. همچنین اگر توکنومیکس پروژه ضعیف باشد، ممکن است ارزش توکنها پس از ایردراپ به شدت کاهش پیدا کند و سود هانترها را تحت تاثیر قرار دهد.
بُعد اخلاقی و پیامدهای بلندمدت بر پروژهها
یکی از نگرانیهای مهم درباره ایردراپ هانتینگ این است که عدالت توزیع توکن را زیر سوال میبرد. وقتی افراد با روشهایی مانند حمله سیبل، سهم خود را افزایش میدهند، سهم کاربران واقعی کم میشود. از نظر برخی منتقدان، این کار شبیه فریب پروژه است و میتواند اعتماد و KPI جامعه (شاخصهای کلیدی عملکرد جامعه) را تحت تاثیر قرار دهد. اگر اخلاق توزیع عادلانه رعایت نشود، بسیاری از کاربران اصلی، اعتماد خود را به پروژه از دست میدهند و به سراغ پروژههای دیگر میروند.
اما باید بدانید که نظرات مختلفی در مورد اخلاق ایردراپ فارمینگ وجود دارد؛ برخی بر این باورند وجود هانترها باعث جذب موقت کاربر میشود و از اینکه پروتکلشان در لیست شکارچیان قرار بگیرد، خوشحال میشوند. در حالت کلی، اکثر تیمها تاکید میکنند که ایردراپ باید به کاربران واقعی و فعال برسد، نه فرصتطلبان. در مستندات مربوط به افراد واجد شرایط ایردراپ آربیتروم آمده است که اگر تعداد زیادی حساب، متعلق به یک نفر باشد، ماهیت غیرمتمرکز بودن پروتکل از بین میرود و به حاکمیت آسیب میزند.
روشهای پروژهها برای مقابله با Sybil Attack
پروژهها برای اینکه مطمئن شوند توکن رایگان فقط به کاربران واقعی میرسد، نه به کسانی که با چندین کیف پول قصد سوءاستفاده را دارند، از راهکارهای مختلفی استفاده میکنند. از مهمترین این اقدامات میتوان موارد زیر را نام برد.
- رتبهبندی فعالیت کاربران: بسیاری از پروژهها به عملکرد کاربران، مثل رتبه تراکنش (Volume/Count) تعامل با قراردادهای هوشمند و مدت زمان حضور در پروژه نگاه میکنند. سپس فقط به کاربرانی هدیه میدهند که فعالیت واقعی و مستمر دارند.
- خوشهبندی آدرسها: برخی پروژهها مثل Arbitrum و Wormhole از الگوریتمهای پیچیده برای تحلیل دادهها استفاده میکنند تا بفهمند کدام کیف پولها رفتار مشابه دارند. این روش که به آن خوشهبندی آدرسها گفته میشود، رابطه بین کیف پولها را مشخص میکند.
- اثبات انسان بودن (proof-of-personhood): ایده بعدی برای شناسایی افرادی که از ایردراپ هانتینگ استفاده میکنند، اثبات انسان بودن است؛ به این صورت که کاربر با ارسال عکس، ویدیو یا حتی شرکت در آزمون، انسان بودن خود را اثبات میکند.
- احراز هویت سبک یا KYC: برخی پروژهها یک راه ساده برای احراز هویت را در نظر میگیرند؛ برای مثال، با تایید شماره تلفن یا اتصال به اکانت شبکه اجتماعی، هویت کاربران را احراز میکنند.
نکات برای کاربران تازهکار؛ کجا محتاط باشند؟
اگر به تازگی وارد دنیای ایردراپ هانتینگ شدهاید، همیشه چند قانون ساده زیر را رعایت کنید.
1. اطلاعات را از منابع رسمی دریافت کنید!
قبل از هر اقدامی، سایت یا کانالهای رسمی پروژهها را شناسایی کنید؛ اگر خبر ایردراپ از حساب یا وبسایت رسمی منتشر نشده بود، احتمال دارد یک دام و کلاهبرداری باشد. برخی پروژهها با پرتوافکنی رسانهای (Hype/FOMO) و ایجاد هیجان از طریق تبلیغات، کاری میکنند تا احساس کنید اگر در پروژهای شرکت نکنید، فرصت بزرگی را از دست میدهید؛ هدف این پروژهها جذب افراد بیشتر و کلاهبرداری از آنها است.
2. کیف پول جداگانه داشته باشید.
برای شکار ایردراپ، کیف پول مجزا بسازید و دارایی اصلی خود را در کیف پول دیگری نگه دارید. با این کار، اگر جایی اشتباه پیش رفت، آسیبی به داراییهای اصلی شما وارد نمیشود.
3. امنیت را رعایت کنید.
هیچ یک از ایردراپها، کلید خصوصی یا عبارت بازیابی کیف پول شما را درخواست نمیکنند؛ اگر سایتی چنین درخواستی داشت، به احتمال زیاد کلاهبردار است. همچنین اگر دارایی زیادی دارد، به جای کیف پولهای نرمافزاری، آن را در کیف پولهای سختافزاری ذخیره کنید.
در انتخاب ایردراپ یا پروژه، همیشه وسواس داشته باشید و تیم و پروژه را بررسی کنید. برخی پروژهها برای جلب توجه کاربران، وعده سودهای غیرواقعی میدهند تا بعد از جذب کاربر کافی، با پولها فرار کنند.
ابزارها و منابع پیگیری ایردراپ آینده
در این بخش از مقاله ایردراپ هانتینگ چیست، چند وبسایت تخصصی را معرفی میکنیم که شکارچیان حرفهای از آنها استفاده میکنند.
- AlphaDrops: یک پلتفرم رایگان است که لیستی از پروژههای اولیه DeFi و گیمفای که احتمال ایردراپ دارند را منتشر میکند.
- DeFiLlama: در این سایت علاوه بر کسب اطلاعات در مورد پروژههای DeFi و استخرهای نقدینگی، میتوانید لیستی از پروژههای بدون توکن که ممکن است ایردراپ کنند را ببینید. در حال حاضر بیش از 2000 پروژه در این سایت لیست شدهاند.
- AirdropAlert: قدیمیترین سایت ردیابی ایردراپ است که از سال 2017 تا به الان، فهرستی از ایردراپهای فعال و جدید را منتشر میکند.
علاوه بر منابع بالا، سایتهای دیگری مثل CoinMarketCap، airdrops.io و CoinGecko نیز بخشهایی برای معرفی ایردراپها دارند؛ همچنین در انجمنها و کانالهای خبررسانی مثل توییتر میتوان اخبار airdrop را دنبال کرد.
ایردراپ هانتینگهای حرفهای از ابزارهای ردیابی خودکار، رباتهای دیسکورد و پلتفرمهای پوش نوتیفیکیشن استفاده میکنند تا جزو اولینها باشند؛ همچنین این افراد از شکار جماعتی (Community Farming) در پلتفرمهایی مثل توییتر یا دیسکورد و با همکاری سایر کاربران، پروژههای مستعد ایردراپ را شناسایی میکنند.
جمعبندی؛ آیا شکار ایردراپ هنوز ارزش دارد؟
در این نوشته توضیح دادیم که ایردراپ هانتینگ چیست و چه فرصتها و ریسکهایی دارد. با اینکه شکار ایردراپها میتواند برای عدهای جذاب و سودآور باشد، اما برای همه افراد مناسب نیست. اگر شما به حوزه دیفای علاقمند هستید، میتوانید یک استراتژی دقیق تدوین کنید و از منابع خود، یعنی زمان و انرژی، برای سرمایهگذاری در پروژههای معتبر استفاده کنید.
اگر میخواهید در ایردراپها سرمایهگذاری کنید، بهتر است آموزش Airdrop Hunting را در اولویت قرار دهید و با مطالعه مقالات و راهنماها، دانش خود را بیشتر کنید. در حالت کلی، اگر دانش فنی دارید، میتوانید اسکریپت بنویسید و کیف پولهای خود را با نظم مدیریت کنید؛ اما اگر مبتدی هستید، کار خود را با احتیاط شروع کنید و تنها از پولها و منابعی استفاده کنید که در صورت اشتباه، آسیب زیادی به شما وارد نمیکنند.
در این مطلب سعی کردیم همه جنبههای ایردراپ هانتینگ را با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم؛ خوشحال میشویم تجربیات خود را در بخش نظرات بنویسید.
اگر قصد دارید با کمترین ریسک وارد ایردراپ بعدی شوید، چکلیست رایگان ما را دانلود کنید.
پرسشهای متداول درباره Airdrop Hunting
1. آیا ایردراپ هانتینگ کاری غیرقانونی است؟
خیر، در مورد غیرقانونی بودن ایجاد چند کیف پول، هیچ قانونی وجود ندارد؛ با این حال اگر به نوعی قوانین صرافی یا پروژه را نقص کنید، ممکن است با یک سری مسائل مواجه شوید. برای مثال، برخی پروژههای ایردراپ اگر متوجه این مساله شوند، پاداشی به شما نمیدهند.
2. شانس موفقیت در ایردراپ هانتینگ چقدر است؟
هیچ تضمینی برای موفقیت در ایردراپ هانتینگ وجود ندارد و ممکن است نتوانید توکن زیادی به دست بیاورید. میزان موفقیت به پروژه، تعداد توکنها و نحوه فعالیت شما بستگی دارد.
3. آیا ایردراپ هانتینگ ارزش امتحان کردن را دارد؟
جواب این سوال، به شما بستگی دارد، اگر وقت و منابع لازم را دارید و میتوانید ریسک کارمزدها و احتمال سوختن پول را بپذیرید، شکار ایردراپ میتواند سودآور باشد؛ اما این کار مانند گذشته آسان نیست و نیاز به استراتژی دقیق و دانش فنی بالایی دارد.
4. ایردراپ هانترها چطور بر قیمت توکنهای منتشرشده تاثیر میگذارند؟
زمانی که شکارچیان ایردراپ، توکنهای خود را به دست آورند، سریع آنها را به فروش میرسانند؛ در نتیجه، قیمت توکن در بازار کاهش پیدا میکند و باعث افت ارزش بازار پروژه میشود.